شراکت انرژی روسیه و چین در مورد قرارداد خط لوله «قدرت سیبری 2» که قصد دارد جریان گاز از سیبری به چین را به جای اروپا که مسکو را به دلیل جنگ در اوکراین تحریم کرد، منحرف کند، با ابهام و عدم اطمینان مواجه است.
در ماه‌های اخیر، مقامات روسیه چندین بار با همتایان چینی و مغولی خود دیدار کرده‌اند، معاون نخست وزیر روسیه، الکساندر نواک، سپتامبر گذشته اعلام کرد که مسیر خط قدرت سیبری 2 پس از مذاکرات سه جانبه تکمیل می شود، زیرا این خط از طریق مغولستان به چین می رسد.
بر اساس گزارشی که در وب سایت امریکن اویل پرایس منتشر شده است، مشکل روسیه این است که چین - بزرگترین مصرف کننده انرژی و گاز جهان - در حال حاضر انگیزه خاصی برای تصویب خط لوله جدید ندارد.
تحلیلگران انرژی می گویند پروژه پیشنهادی باید بر چالش های فزاینده اقتصادی، مالی و فنی غلبه کند تا به نتیجه برسد. بر اساس گزارش وب سایت اویل پرایس توانایی مسکو برای چانه زنی با چین که لحاظ اقتصادی در موقعیت قوی تری قرار دارد به دلیل جنگ در اوکراین ضعیف شده است.
وب سایت اویل پرایس می افزاید که هنوز سوالاتی در مورد میزان توانایی شرکت روسی گازپروم برای تامین مالی چنین پروژه زیرساختی پیچیده ای وجود دارد.
چه موانعی وجود دارد؟
این خط لوله بیش از یک دهه پیش به عنوان بخشی از اقدام روسیه برای تنوع بخشیدن به فروش گاز به آسیا طراحی شد. از فوریه 2022 - با شروع جنگ در اوکراین - که مصرف اروپا از گاز روسیه به طور قابل توجهی کاهش یافت و کرملین را مجبور کرد فوراً به دنبال خریداران جایگزین برای گاز خود بگردد، ابعاد جدیدی به خود گرفته است.
بحث در مورد خط لوله از قبل در جریان بود. این پروژه دوباره در جریان سفر پوتین به چین در بازی های المپیک پکن چند هفته قبل از شروع جنگ روسیه علیه اوکراین مورد بحث قرار گرفت.
بر اساس گزارش وب سایت اویل پرایس، از آن زمان، مسکو همچنان بر آمادگی خود برای آغاز ساخت خط قدرت سیبری 2 تاکید کرده است، اگرچه چین تا حد زیادی در این مورد سکوت کرده است.
در بحبوحه مذاکرات جاری در مورد خط قدرت سیبری 2، پکن در طول جنگ در اوکراین تا حد زیادی در کنار مسکو قرار گرفت و تجارت روسیه و چین افزایش قابل ملاحظه ای یافت. روسیه مقادیر بیشتری نفت به قدرت های آسیایی - از جمله چین - فروخت که به دلیل تحریم ها دیگر قادر به فروش آن به غرب نبود.
به گفته وب سایت اویل پرایس، چین و روسیه مالک خط لوله «قدرت سیبری» هستند که در سال 2019 راه اندازی شد و در سال 2014 بین پوتین و شی جین پینگ توافق شد. انتظار می رود این خط لوله تا سال 2025 به حداکثر ظرفیت 38 میلیارد متر مکعب در سال برسد که به میدان های گازی جدید در شرق سیبری بستگی دارد.
در مقابل، خط لوله قدرت سیبری 2 با هدف تامین گاز چین از شبه جزیره یامال، که از لحاظ تاریخی دارای خطوط لوله برای بازار اتحادیه اروپا از جمله «نورد استریم» است که در طول سال‌ها پیش از تخریب آن در سال 2022 منبع اصلی درگیری بود می باشد.
بر اساس برآوردهای روسیه، خط لوله قدرت سیبری 2 می تواند سالانه تا 50 میلیارد متر مکعب گاز را انتقال دهد.
چین و روسیه هنوز در مورد شرایط تحویل گاز از طریق مسیر جدید از جمله قیمت به توافق نرسیده‌اند. جان یوانجیانگ، تحلیلگر روابط چین و روسیه مستقر در استرالیا، اشاره می کند که مذاکرات پیچیده است و احتمال بروز پیچیدگی های بیشتری وجود دارد. بر اساس گزارش اویل پرایس، به دلیل عدم قطعیت در مورد نیازهای گاز طبیعی چین پس از سال 2030، انتظار می رود وابستگی این کشور به منابع انرژی تجدیدپذیر با کاهش تدریجی مصرف گاز افزایش یابد.
گزارش اویل پرایس معتقد است که درآمدهای نهایی روسیه ممکن است در مقایسه با سایر قراردادهای خط لوله که توسط کرملین منعقد شده اند، ناچیز باشد و نتواند با فروش از دست رفته اروپا برابری کند.
شرکت سرمایه گذاری BCS Global Markets تخمین می زند که پروژه قدرت سیبری 2 سالانه 12 میلیارد دلار برای گازپروم درآمد ایجاد می کند و حدود 4.6 میلیارد دلار مالیات به دولت پرداخت کند. مقدار اخیر کمتر از نیمی از میانگین درآمد ماهانه انرژی روسیه در سال 2023 است.
استراتژی انرژی چین
این وب سایت اعلام کرد که پکن امنیت انرژی خود را در اولویت قرار داده است. این شرکت در تامین قراردادهای گاز طبیعی در تعداد بیشتر متمرکز است زیرا این چیزی است که برای جلوگیری از اتکای بیش از حد به یک منبع به آن نیاز دارد.
به گزارش اویل پرایس، گاز روسیه در حال حاضر بخش کوچکی از کل بازار چین را تشکیل می دهد و خطوط لوله زمینی از آسیای مرکزی از ترکمنستان عبور می کند زیرا تنوع بخشی یک عنصر اساسی در معاملات گاز چین است.
