ارتش روسیه در اوکراین بسیار بدتر از حد انتظار عمل کرده است. این نوید خوبی برای ارتش آزادیبخش خلق چین نیست، که در بسیاری از نقاط ضعف مشترک است، که برخی از آنها - مانند سیاست زدگی و فقدان تجربه رزمی - حتی بارزتر هستند.
در حالی که جنگ روسیه علیه اوکراین وارد چهارمین ماه خود می شود، پایان بازی همچنان مبهم است. اما یک چیز واضح است: ارتش روسیه از نیروهای اوکراینی که در آغاز درگیری تصور میشد با آن همخوانی ندارند، شکست خورده است. برای ارتش آزادیبخش خلق چین (PLA)، که در بسیاری از کاستیها با ارتش روسیه مشترک است این باید زنگ خطری باشد.
یکی از این کمبودها فساد است. از بین 20 اقتصاد بزرگ جهان، روسیه در این حوزه بدترین رتبه را دارد. پس شاید تعجب آور نبود که ارتش روسیه – که مدت ها یکی از قوی ترین ارتش های جهان محسوب می شد – به دلیل انواع سوء استفاده ها به شدت تضعیف شده است. با قضاوت بر اساس تعداد ژنرال های ارشد دستگیر شده به دلیل فساد در چین در دهه گذشته، پوسیدگی در آزادیبخش خلق چین (PLA) ممکن است به همان اندازه عمیق باشد.
مدت کوتاهی پس از به قدرت رسیدن شی جین پینگ در نوامبر 2012، او یک حرکت ضد فساد را راه اندازی کرد که تا پایان سال 2017 بیش از 100 ژنرال را به دام انداخت. دو معاون سابق کمیسیون نظامی مرکزی، که فرماندهی PLA را بر عهده دارد، به دلیل گرفتن رشوه در ازای ترفیع، دستگیر شدند. یکی دیگر از اعضای این کمیسیون در سال 2017 در حالی که تحقیقات در مورد روابط او با معاونان رسوا شده در جریان بود، بر اثر خودکشی جان باخت.
ممکن است کسی فکر کند کمپین شی جین پینگ، ارتش آزادیبخش خلق چین را از فساد پاکسازی کرد. اما این بعید است، با توجه به اینکه شرایط امکاندهنده از جمله دوستی، عدم نظارت، و پنهان کاری به سختی از بین می رود.
فراتر از فساد، PLA نقاط ضعف ساختاری مشابهی را با ارتش روسیه نشان می دهد، مانند تمرکز وسواس گونه بر سخت افزار، فقدان آموزش شبیه سازی شرایط واقعی جنگ، تدارکات ضعیف، و شکست مداوم در توسعه قابلیت های عملیاتی مشترک. مانند ارتش روسیه، PLA بر یک ساختار فرماندهی سفت و سخت متکی است که ابتکار عمل را برای افسران و سربازان سطح پایین در شرایط جنگی، اگر نگوییم غیرممکن، دشوار می کند.
یکی دیگر از نقاط ضعف اصلی ارتش روسیه و چین، سیاسی شدن است. در واقع، به شدت تحت تأثیر فرهنگ ارتش سرخ شوروی، PLA حتی بیشتر از ارتش روسیه امروزی سیاسی شده است.
پس از سقوط اتحاد جماهیر شوروی، ارتش روسیه از کنترل حزب کمونیست گریخت و سیستم کمیسرهای سیاسی را لغو کرد. در نتیجه، سیاسی شدن اکنون ماهیت شخصی دارد و شبیه سیستم های حمایتی معمولی است که در آن افراد فاقد صلاحیت به مناصب ارشد منصوب می شوند. در زمان صلح ممکن است عواقب محدود به تضعیف روحیه باشد. اما همانطور که روسیه در جنگ اوکراین آموخته است، جنگ میزان بی کفایتی را آشکار می کند.
این برای چین خوب نیست. ارتش آزادیبخش خلق چین یا PLA تحت کنترل کامل حزب کمونیست چین است و ماموریت اصلی آن دفاع از انحصار سیاسی حزب کمونیست چین است.
سیستم کمیسر سیاسی ایجاد شده توسط لئون تروتسکی در زمان تأسیس ارتش سرخ در شوروی، در چین زنده و سالم است، با انتصاب و ارتقاء افسران PLA که نه تنها بر اساس صلاحیت های حرفه ای بلکه به دلیل وفاداری آنها به کمیسیون نظامی مرکزی تعیین می شوند.
حتی افسران کوچکتر قبل ازرسیدن به کمیسیون مورد بازرسی سیاسی قرار می گیرند. نتیجه یک ساختار فرماندهی دوگانه گیج کننده است که می تواند توانایی سربازان حرفه ای PLA را برای مبارزه موثر در نبردها کاهش دهد، همانطور که در روزهای اولیه تهاجم نازی ها در طول جنگ جهانی دوم با ارتش سرخ اتفاق افتاد.
آخرین ضعف کلیدی مشترک ارتش روسیه و PLA عدم تجربه رزمی است. در طول سه دهه گذشته، ارتش روسیه فقط در جنگهای نسبتاً کوچکی در چچن، گرجستان، اوکراین و سوریه شرکت کرده است. این به وضوح آن را برای حمله به تمام اوکراین آماده نکرد، همانطور که تصمیم اخیرش برای محدود کردن تمرکز و اهداف خود به منطقه شرقی دونباس نشان داد.
در اینجا نیز وضعیت چین بدتر است. ارتش چین از زمان جنگ فاجعهبار مرزی خود با ویتنام در سال 1979، یک نبرد واقعی انجام نداده است. بنابراین، در حالی که از اوایل دهه 1990 سرمایهگذاری گستردهای در نوسازی نظامی انجام داده است، صلاحیت و قابلیتهای PLA در نبرد آزمایش نشده باقی مانده است.
اگر روسیه در اوکراین اینقدر ضعیف عمل کرده است، چگونه PLA - که ضعفهایش، از جمله سیاسی شدن و فقدان تجربه رزمی، آشکارتر است - میتواند انتظار داشته باشد که امروز در یک جنگ پیروز شود، بهویژه در یک درگیری در مقیاس بزرگ که قدرتهای بزرگی را به خود جلب میکند. ایالات متحده؟
اصلاحات ساختاری که قادر به رفع آشکارترین نقاط ضعف PLA باشد، اگر غیرممکن نباشد، دشوار باشد. سیاست زدایی از ارتش مستلزم حذف حضور سازمانی حزب کمونیست چین و الغای سیستم کمیساریای سیاسی است که هیچکدام در کارنامه نیست و کسب تجربه واقعی رزمی در زمان صلح غیرعملی است.
تنها گام عملی که چین می تواند برای تقویت PLA بردارد افزایش شفافیت به میزان قابل توجهی است. اگر نظارت رسانهای بیشتری در روسیه اجازه داده میشد، پوسیدگی ارتش این کشور مدتها قبل از شروع جنگی که نمیتواند برنده شود، آشکار میشد – و احتمالاً به آن پرداخته میشد، حداقل نه به شیوهای که کرملین انتظار داشت. برای شی، درس این است که مقامات چینی باید به یکی از مخفیترین نهادهای این کشور نور بیشتری بتابانند، دقیقاً به این دلیل که بعید است از آنچه میبینند راضی باشند.