تحریم های بین المللی علیه روسیه از زمان الحاق کریمه به روسیه در سال 2014 و تشدید بیشتر پس از حمله به اوکراین در سال 2022 بدون شک تأثیر قابل توجهی بر اقتصاد روسیه داشته است. درک وسعت و پیچیدگی کامل این اثرات مستلزم بررسی گسترده ابعاد مختلف است.
مهمترین بخش های تحریم شده روسیه
شناسایی مهم ترین بخش های تحریم شده در روسیه بستگی به این دارد که کدام معیار را در اولویت قرار دهید. در اینجا چند ملاحظه مختلف وجود دارد:
بخش مالی
تحریمهای بانکهای بزرگ، دسترسی به بازارهای مالی و فرار سرمایه ضربه مهمی به اقتصاد روسیه وارد کرده و توانایی آن را برای عملکرد و سرمایهگذاری مختل کرده است.
بخش انرژی
محدودیت های صادرات نفت و گاز که یکی از منابع کلیدی درآمد روسیه است، تأثیر زیادی بر امور مالی دولت و عملکرد کلی اقتصادی دارد. روسیه یکی بزرگترین صادرکنندگان گاز بع اروپا بود اما پس از حمله به اوکراین و اعمال تحریم های بین المللی، کشورهای اروپایی برای تامین منابع گازی دیگر اقدام کردند.
تولید و فناوری
تحریمها واردات فناوری و بخشهای فناوری پیشرفته، نوآوری و پتانسیل رشد بلندمدت را فلج کرده و به طور بالقوه مانع رقابت آتی میشود.
نظامی-صنعتی
هدف تحریمهایی که تولیدکنندگان سلاح و انتقال فناوری را هدف قرار میدهند، محدود کردن توانایی روسیه برای جنگ و تقویت قابلیتهای نظامی آن است.
شرکت های دولتی
هدف قرار دادن نهادهای دولتی عمده ،منابع مالی و کنترل دولت بر برخی بخش های کلیدی را تضعیف می کند.
رهبری و الیگارشی ها
هدف تحریم های شخصی پوتین و حلقه درونی او اعمال فشار مستقیم بر دولت و کسانی است که از رژیم سود می برند.
الیگارش کیست؟ اولیگارشها و تأثیرات اقتصادی و سیاسی آنها در روسیه
بازارهای انرژی
اختلال در صادرات نفت و گاز روسیه باعث ایجاد نوسان در بازارهای جهانی انرژی شده است و بر قیمت ها و امنیت انرژی در کشورهای مختلف تأثیر می گذارد.
زنجیرههای تامین
تحریمهایی که بر بخشها و کالاهای خاص تأثیر میگذارد، زنجیرههای عرضه جهانی را مختل کرده و منجر به کمبود و افزایش قیمت در صنایع مختلف شده است.
پویایی های ژئوپلیتیکی
تحریم ها تنش ها بین روسیه و غرب را تشدید کرده و بر روابط سیاسی و اقتصادی در مقیاس جهانی تأثیر می گذارد.
علاوه بر این، بازیگران مختلف ممکن است بخش های مختلف را به عنوان مهمترین بخش ها درک کنند:
دولتهای غربی: تمرکز بر بخشهای حیاتی برای تلاشهای جنگی روسیه و ساختارهای قدرت دولتی.
شهروندان روسیه: نگران بخشهایی هستند که پیامدهای فوری بر زندگی روزمره دارند، مانند تورم و دسترسی به کالاهای ضروری.
شرکتهای جهانی: تحت تأثیر زنجیرههای تأمین مختل، تحریمها بر صنایع خاص، و عدم اطمینان ژئوپلیتیک گستردهتر.
در نهایت، "مهم ترین" بخش های تحریم شده ذهنی هستند و به چشم انداز و اولویت های خاص در نظر گرفته شده بستگی دارند.
اثرات فوری تحریم ها بر روسیه
بازارهای مالی
کاهش ارزش پول: روبل بلافاصله پس از تهاجم، کاهش شدیدی را تجربه کرد و بیش از 50 درصد از ارزش خود را در برابر دلار آمریکا در اوج خود از دست داد. این امر بر واردات، قیمت مصرف کننده و ثبات کلی اقتصادی تأثیر گذاشت.
فرار سرمایه: کسب و کارها و افراد برای انتقال وجوه خود به خارج از روسیه هجوم آوردند که سیستم مالی را بیشتر فلج کرد و سرمایه موجود برای سرمایه گذاری را محدود نمود.
محدودیتهای بانکی: تحریم بانکهای کلیدی روسیه، از جمله بانک مرکزی، دسترسی به بازارهای مالی و ذخایر خارجی را محدود کرده و مانع از توانایی آنها برای ایجاد ثبات در اقتصاد میشود.
تجارت و سرمایه گذاری
اختلال در واردات و صادرات: تحریم کالاها و خدمات مختلف، واردات کالاهای مهم و صادرات کالاهای کلیدی مانند نفت و گاز را مختل کرد.
توقف سرمایه گذاری خارجی: بسیاری از شرکت های غربی فعالیت خود در روسیه را متوقف یا کاهش دادند و اقتصاد را از سرمایه و فناوری ارزشمند خارجی محروم کردند.
تاثیر مصرف کننده
تورم قیمت: اختلال در زنجیره تامین و کاهش ارزش پول منجر به افزایش تورم شد که قدرت خرید را به میزان قابل توجهی کاهش داد و بر استاندارد زندگی تأثیر گذاشت.
کمبود کالاهای ضروری: تحریمها بر برخی بخشها و مشکلات لجستیکی منجر به کمبود برخی کالاهای ضروری شد و نگرانیها را در مورد رفاه عمومی بیشتر کرد.
اثرات میان مدت تحریم روسیه
انقباض اقتصادی
اقتصاد روسیه در سال 2022 حدود 2.1 درصد کاهش یافت، و کاهش بیشتر در سال 2023 پیش بینی می شود. این رکود بر امور مالی دولت، اشتغال و فعالیت های اقتصادی کلی فشار وارد کرده است.
وابستگی فناوری
تحریمهای کالاهای با فناوری پیشرفته و انتقال فناوری، توانایی روسیه را برای نوآوری و ارتقای صنایع خود با مشکل مواجه کرده است و به طور بالقوه مانع رشد بلندمدت اقتصادی میشود.
از دست دادن نیروی کار ماهر
تحریم ها و وضعیت کلی ژئوپلیتیک باعث مهاجرت متخصصان ماهر از روسیه شده است که مانع چشم انداز اقتصادی بیشتر شده است.
اثرات بلند مدت تحریم روسیه
تغییرات ساختاری
اقتصاد روسیه ممکن است دستخوش تغییرات ساختاری شود زیرا به دنبال سازگاری با تحریم ها و تنوع بخشیدن به مشارکت های تجاری خود است. این می تواند منجر به افزایش تمرکز بر خودکفایی در بخش های خاص و روابط نزدیک تر با کشورهایی مانند چین شود.
تنظیم مجدد ژئوپلیتیک
تحریم ها روسیه را به سمت دیگر بلوک های قدرت سوق داده است که به طور بالقوه منجر به یک چشم انداز اقتصادی جهانی قطبی تر می شود.
آینده نامشخص
پیامدهای درازمدت تحریم ها بر اقتصاد روسیه نامشخص باقی می مانند، زیرا به عوامل مختلفی از جمله مدت و شدت تحریم ها، اثربخشی اقدامات انطباقی و محیط گسترده تر اقتصاد جهانی بستگی دارد.
در کل تحریمهای بینالمللی علیه روسیه تأثیر منفی قابلتوجهی بر اقتصاد روسیه داشته و باعث رکود، کاهش ارزش پول، تورم و اختلالات تجاری شده است. پیامدهای بلندمدت نامشخص باقی میمانند، اما ممکن است شامل تغییرات ساختاری، تنظیم مجدد ژئوپلیتیک و اثرات بالقوه بر اقتصاد جهانی باشد. ضمن اذعان به پیچیدگیها و سوگیریهای بالقوه، درک جامع این اثرات برای تحلیل درگیریهای جاری و پیامدهای آن برای روسیه و جهان بسیار مهم است.
تحریم های اقتصادی؛ اثربخشی در تغییر رفتار یا ایجاد بلوک های جدید اقتصادی