صنعت توریسم در خاورمیانه و تاثیرات جنگ اسرائیل و حماس بر آن

تاثیر جنگ اسرائیل و حماس بر صنعت توریسم در خاورمیانه

پاندمی کرونا باعث آسیب شدید بخش گردشگری در تمامی کشورهای جهان از جمله در خاورمیانه شد و پایان کرونا این امیدواری را ایجاد کرده بود تا با افزایش سفر گردشگران به کشورهای منطقه این آسیب ترمیم شود، اما بخش سفر و گردشگری در منطقه خاورمیانه به دلیل تشدید تنش در نوار غزه ضربه جدیدی خورد. 

تنها یک هفته قبل از جنگ، احمد عیسی، مقام ارشد گردشگری مصر به آسوشیتدپرس گفت که تقاضای بی سابقه ای برای سفر به مصر وجود دارد. اما آغاز جنگ میان اسرائیل و حماس امیدهای مصر را بر باد داد. 

مقاومت فلسطین (حماس) عملیات طوفان الاقصی را در 7 اکتبر آغاز کرد که اسرائیل با یک جنگ ویرانگر در نوار غزه در حال پاسخ دادن به آن است. بر اثر حملات وحشیانه اسرائیل که احساسات افکار عمومی را در جهان برانگیخته و موجب اعتراضات زیادی شده است هزاران فلسطینی بویژه کودکان و زنان کشته و هزاران نفر نیز زخمی شده اند و نوار غزه تحت کنترل شدید رژیم صهیونیستی به کمک های بین المللی محدودی دسترسی دارد.

از زمان شروع جنگ بین اسرائیل و حماس در اکتبر سال 2023، گردشگران از سفر به خاورمیانه پرهیز می کنند که این امر تهدیدی برای صنعت گردشگری در این منطقه و بویژه کشورهایی مانند اردن، لبنان و مصر است زیرا به گفته کارشناسان صنعت توریسم، این جنگ موجب شده تا گردشگران بسیاری نه تنها از سفر به اسرائیل بلکه از سفر به کشورهای همجوار آن نیز خودداری کنند.

حتی قبل از جنگ، اقتصادهای شکننده مصر، اردن و لبنان از یک دوره رکود در صنعت گردشگری خود در نتیجه همه گیری کرونا رنج می بردند، زیرا این کشورها از نظر اقتصادی به شدت به صنعت توریسم وابستگی دارند. 

جنگ اسرائیل با حماس همچنین موجب توقف درخواست ها برای سفر به اسرائیل شده است. 

گردشگری حدود 3 درصد از اقتصاد اسرائیل را تشکیل می دهد و حدود 200000 هزار اسرائیلی را به طور مستقیم در این صنعت درگیر می کند. پیش‌بینی شده بود که این رژیم در سال 2023، 5.5 میلیون بازدیدکننده داشته باشد اما 7 اکتبر تمامی محاسبات را تغییر داد.

جنگ با حماس گردشگری خارجی اسرائیل را تبخیر کرد و نه تنها باعث کاهش محسوس درآمد اسرائیل از این بخش، بلکه موجب بیکاری گسترده افرادی درگیر در این صنعت گردید. 

پلگ لوی، مشاور ارشد وزیر گردشگری اسرائیل، گفت: بحران جدید این بخش(پس از بحران کووید) که توسط جنگ جرقه زده شد، نمی توانست در زمان بدتری رخ دهد. او گفت: 2023 سالی بود که ما از کووید بهبود یافتیم و قرار بود موفق‌ترین سال در تاریخ اسرائیل باشد. 

درگیر بودن اسرائیل در هر دو جبهه شمال و جنوب ناامنی فزاینده ای را ایجاد کرده است و این در حالی است که چشم انداز پایان جنگ نیز اصلاً مشخص نیست و این ناامنی و نااطمینانی ضربات شدیدی به صنعت توریسم اسرائیل وارد کرده است. 

به دنبال رژیم صهیونیستی که به دلیل درگیری مستقیم در جنگ به شدت صنعت توریسم اش آسیب دیده است، کشورهای لبنان، اردن و مصر - کشورهایی که مستقیماً همسایه اسرائیل و غزه هستند - بیش از سایرین از کاهش گردشگری آسیب دیده اند.

به گفته یک کارشناس صنعت توریسم در اردن گردشگری حدود 10 درصد از تولید ناخالص داخلی را تشکیل می دهد اما در منطقه پترا که دارای آثار باستانی و تاریخی مهمی در جهان و یکی از مکان های اصلی گردشگری اردن می باشد کاهش شدید گردشگر موجب شده بیش از 50 درصد هتل خالی باشند و ماه ها رزرو لغو گردد. 

در مصر، جایی که دولت پیش از این برای کاهش بحران اقتصادی خود به صندوق بین المللی پول روی آورده است، بسیاری از رزروهای توریستی در سینا که هم مرز با غزه است، لغو شده و میلیاردها دلار درآمد مصر از دست رفته است. 

در لبنان ولید نصار، وزیر گردشگری این کشور به سی‌ان‌ان بیزینس گفت که کشورش که هم‌اکنون نیز از یک بحران عمیق رنج می‌برد، حدود 40 درصد از تولید ناخالص داخلی خود را به گردشگری وابسته است و اکنون با وخامت بیشتر اقتصادی مواجه است.

البته نمی توان گفت صنعت گردشگری در تمامی کشورهای خاورمیانه از جنگ اسرائیل و حماس به یکسان لطمه دیده است. به عنوان مثال کشورهای حاشیه خلیج فارس در مقایسه با کشورهایی که به لحاظ جغرافیایی در نزدیکی طرف های جنگ هستند، آثار منفی کمتری را متحمل شده اند اما آنها نیز از ادامه و بویژه گسترش جنگ به کشورهای دیگر نگرانی عمیقی دارند، این موضوع بویژه در طول عملیات وعده صادق که در آن ایران به تلافی حمله عامدانه اسرائیل به کنسولگری این کشور در سوریه و شهادت جمعی از مستشاران نظامی اش، حملات موشکی وسیعی را به اسرائیل انجام داد افزایش زیادی یافت. 

عدم ثبات در خاورمیانه به دلیل ادامه جنگ در نوار غزه صنعت توریسم را با بحران فزاینده ای مواجه کرده است. شاید بتوان عدم چشم انداز روشن برای پایان بحران در خاورمیانه و تاثیر آن بر صنعت توریسم را در این جمله کریستالینا جورجیوا، مدیر اجرایی صندوق بین‌المللی پول به خوبی درک کرد که در کنفرانس ابتکار سرمایه‌گذاری آینده در عربستان سعودی گفت: عدم اطمینان برای جریان‌های توریستی کشنده است.