مدتی است پدیده فرو نشست زمین در میان شهروندان استان های مختلف کشور نگرانی های زیادی را ایجاد کرده است و در آخرین مورد، اخبار مربوط به فرو نشست زمین در تخت جمشید و سی و سه پل اصفهان نگرانی ها از سرایت این پدیده به آثار باستانی و ارزشمند کشور را برانگیخته است.
اگرچه پدیده فرونشست زمین یک مشکل جهانی است و کشورهای زیادی با آن مواجه هستند، اما نرخ فرو نشست زمین در کشورهای مختلف با هم متفاوت است.
بنا بر آمار، متوسط نرخ جهانی فرونشست زمین در سال حدود 3 سانتیمتر و متوسط فرونشست زمین در ایران حدود 15 سانتیمتر است که 5 برابر میانگین جهانی است.
فرو نشست زمین که نتیجه عملکردهای نابخردانه انسان در برخورد با طبیعت و بویژه مدیریت منابع آب است آنچنان پدیده جدی است که محققان با کلماتی چون سرطان، خطر غیرقابل برگشت و مرگ زمین آن را توصیف می کنند.
در رابطه با همین موضوع رضا برادران عضو هیأت نمایندگان دوره نهم اتاق بازرگانی اصفهان ضمن ابراز نگرانی شدید از فرونشست زمین در اصفهان گفت: چرا در حالی که همواره درباره کاهش خسارات ناشی از زلزله صحبت می شود و در ذهن مردم نیز تصور وقوع زلزله امری اضطراب آور است، درباره فرونشست زمین که به دلیل آسیب های فراوان آن زلزله خاموش نامیده می شود، اقدامات پیشگیرانه قابل توجهی صورت نمی گیرد و این پدیده در حال تبدیل شدن به یک تهدید بزرگ در کشور است.
وی افزود؛ فرونشست زمین برخلاف زلزله که پدیده ای طبیعی است و مداخله انسانی در آن نقشی ندارد، به شدت به عوامل و عملکردهای انسانی بویژه استفاده بی رویه از آب های زیرزمینی وابسته است.
بر اساس گزارش ها 98 درصد فرونشست ها، ناشی از برداشت بی رویه آب های زیرزمینی و سوء مدیریت منابع آبی است.
رضا برادران ادامه داد: در ایران با گسترش خشکسالی و عدم مدیریت صحیح سفره های آب زیرزمینی، فرونشست تدریجی زمین تهدیدی رو به رشد برای کشور به شمار می آید و به عقیده برخی کارشناسان در حال حاضر 29 استان کشور در معرض فرونشست زمین قرار دارند.
بنا بر اظهارنظر بعضی کارشناسان در ایران سالانه حدود 96 میلیارد مترمکعب آب در ایران مصرف میشود در حالی که کل منابع آب تجدیدپذیر کشور تنها 90 میلیارد مترمکعب است.
رضا برادران گفت: پدیده فرو نشست زمین در اصفهان که با داشتن جاذبه های گردشگری شناخته شده در دنیا و مهمترین مراکز صنعتی، پس از تهران برجسته ترین قطب اقتصادی ایران می باشد نه تنها در سطح استانی بلکه در ابعاد ملی نیز بسیار نگران کننده است.
همچنین با توجه به اینکه بسیاری آثار تاریخی در اصفهان در فهرست یونسکو می باشند، ادامه فرو نشست زمین در این شهر از نظر بین المللی نیز حساسیت برانگیز است.
این عضو هیأت نمایندگان دوره نهم اتاق بازرگانی اصفهان درباره پیامدهای اقتصادی و دیگر آثار فرونشست زمین در اصفهان گفت:
بر اساس طرح شورای عالی استانها با عنوان کنترل فرونشست زمین و کاهش اثرات آن در کشور، وقوع پدیده فرونشست زمین پیامدهای متعددی در حوزه های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، زیست محیطی و ... به دنبال دارد که اصفهان نیز از این آثار و تبعات مستثنی نمی باشد.
از جمله پیامدهای اقتصادی فرونشست می توان به مواردی همچون؛ افزایش هزینه نگهداری زیرساخت ها، کاهش ارزش زمین و اموال، خسارت به شریان های حیاتی، آسیب به ساختمان ها و ابنیه، اختلال در فعالیت های اقتصادی و نابودی کسب و کارها اشاره نمود.
از منظر زیست محیطی نیز فرونشست زمین اثراتی همچون؛ خطر سیلاب، اختلال در مدیریت آب و بخش های مرتبط، تشدید پیامدهای خشکسالی، کاهش تنوع زیستی و ارزش اکولوژیکی و غیره را در پی دارد.
از بعد اجتماعی نیز فرونشست زمین در آیندهای نزدیک، تبعاتی همچون؛ کاهش کیفیت محیط زندگی انسان ها، بهداشت روانی و ایجاد رعب و وحشت و استرس دائمی، اعتراضات و نارضایتی های اجتماعی را در پی خواهد داشت.
رضا برادران در پایان گفت: اصفهان با ده ها شهر در سطح جهان خواهرخواندگی دارد و یکی از شهرهای شناخته شده در جهان است، لذا وضعیت فرونشست زمین در این شهر به هیچ عنوان زیبنده آن نمی باشد و پیشگیری از آن نه تنها یک مطالبه ملی بلکه مطالبه ای جهانی است، زیرا در صورت ادامه این پدیده و عدم توجه مسئولان آثار مخرب آن در آینده غیر قابل جبران است.